Een nummer 2-hit waar de gitarist van de band destijds weinig vertrouwen in had, groeide uit tot één van de grootste classics: Africa van Toto.
Nummer 2-hits zijn er in alle soorten en maten. Sommige zijn inmiddels bijna vergeten, andere hebben een allertijdenstatus weten te verwerven, ondanks dat ze niet de felbegeerde nummer 1-positie in de Nederlandse Top 40 wisten te behalen.
Deze week is het precies 40 jaar geleden dat softrock-classic Africa van Toto de Nederlandse Top 40 binnenkwam. De bandleden waren, voordat Toto werd opgericht, al gewilde studiomuzikanten. Zanger, toetsenist en songwriter David Paich, gitarist Steve Lukather en drummer Jeff Porcaro werkten al met namen als Earth Wind & Fire, Boz Scaggs en Elton John. Vijf jaar na hun oprichting schreef toetsenist David Paich een song over een man in Afrika, die een keuze lijkt te moeten maken tussen zijn liefde voor het werelddeel en het meisje dat hem komt opzoeken.
De song Africa was te vinden op hun vierde album (IV), dat al eerder aftrapte met de single Rosanna. De eerste single van IV was een ode aan actrice Rosanna Arquette, de toenmalige vriendin van toetsenist Steve Porcaro. Arquette brak door met de film Desperately Seeking Susan uit 1985, waarin ze de hoofdrol deelde met Madonna. Africa was voor de band andere koek. Gitarist Steve Lukather zag de song in eerste instantie helemaal niet zitten. Volgens hem had de song het album bijna niet gehaald.
Toto was eigenlijk een ongewone rockband, de band bevatte twee toetsenisten en meerdere zangers. Bobby Kimball was de leadzanger, met een hoog stembereik. Hij zong het refrein van Africa. Nederland was een van de eerste Europese landen waar de single een hit werd. De track werd veelvuldig gedraaid op Hilversum 3 en kwam op 17 juli 1982 de Nederlandse Top 40 binnen op nummer 23. Vier weken later stond de single een weekje op nummer 2, achter de zomerhit van dat jaar Someone Loves You Honey van June Lodge & Prince Mohammed.
Ook het album IV werd een grote hit. In september van dat jaar stond het drie weken op nummer 1 in de albumlijst van de Stichting Nederlandse Top 40.
In Amerika kwam de single eind november 1982 de Top 40 van Billboard binnen en stond in februari 1983 een weekje bovenaan. Het werd de enige Amerikaanse nummer 1-hit van de groep. Rond dezelfde tijd behaalde Africa ook de Britse top 3. Daar werd het uitgebracht als limited-edition picture disc in de vorm van het continent Afrika.
De video werd geregisseerd door Steve Barron. We zien David Paich in een Afrikaanse bibliotheek op zoek naar een boek aan de hand van een knipsel dat hij bij zich heeft. De video is duidelijk voor meerdere interpretaties vatbaar. Als regisseur was Steve Barron in datzelfde jaar ook actief met clips als Don’t You Want Me (The Human League) en Real Men (Joe Jackson). Hij wist een aardig rijtje clips van nummer 2-hits te regisseren. Naast Africa waren dat I Don’t Wanna Dance (Eddy Grant), Billie Jean (Michael Jackson) en Calling Elvis (Dire Straits). Take On Me van A-Ha is misschien wel zijn beroemdste clip.
Steve Porcaro, de synthspeler van de band en broer van drummer Jeff Porcaro, was verantwoordelijk voor het koperachtige fluitgeluid in Africa. Hij componeerde dat jaar ook Human Nature van Michael Jackson voor diens mega-million-seller album Thriller. Mike Porcaro, de middelste van de drie broers, was inmiddels als bassist aangeschoven en verving David Hungate. Producer Quincy Jones had bandleden van Toto gevraagd als studiomuzikanten voor het album Donna Summer uit 1982.
Na 2010 begon Africa aan een tweede leven en wist een nieuw mainstream publiek te bereiken. Destijds waren de critici, zoals in vakbladen als Rolling Stone, niet mals over Toto. Het zoetgevooisde en voorspelbare geluid van Toto ligt bij de twintigers en dertigers van nu wel prettig in het gehoor.
Africa is vanaf de eerste editie van de Top 2000, op één jaar na, in de bovenste 100 te vinden en in 2018 zelfs in de top 10. Het is inmiddels, gezien over alle edities van de Top 2000 samen, de grootste classic nummer 2-hit uit de Nederlandse Top 40. Inmiddels is Africa in Nederland ook de meest gestreamde nummer 2-hit uit het verleden (42 miljoen keer op Spotify). In het clubcircuit was Africa al een aantal jaren aan een revival bezig. In 2018 coverde de alternatieve band Weezer op eigen wijze Africa, nadat een 14-jarige fan via een twitteraccount had opgeroepen om de song te coveren. Hun versie piekte tot nummer 51 in de Billboard Hot 100. Als antwoord coverde Toto de song Hashpipe van Weezer.
Verguisd en geprezen: Africa heeft inmiddels een behoorlijke allertijden-status veroverd.
Africa stond vanaf 14 augustus 1982 een weekje op nummer 2 achter Someone Loves You Honey van June Lodge & Prince Mohammed.
