Ritchie Valens, de pionier van de Latin-rock, maakte eind jaren 50 op jonge leeftijd rock-'n-roll van een Mexicaans volksliedje, maar het was Los Lobos die 30 jaar later een wereldhit had met La Bamba.
Nummer 2-hits zijn er in alle soorten en maten. Sommige zijn inmiddels bijna vergeten, andere hebben een allertijdenstatus weten te verwerven, ondanks dat ze niet de felbegeerde nummer 1-positie in de Nederlandse Top 40 wisten te behalen.
Deze week is het precies 35 jaar geleden dat Los Lobos voor het eerst de Nederlandse Top 40 binnenkwam met hun coverversie van de traditional La Bamba. De band uit Los Angeles verzorgde de soundtrack van de gelijknamige speelfilm over het leven van de eerste Latin-rocker Ritchie Valens, die op 17-jarige leeftijd overleed bij een vliegtuigongeluk.
De geschiedenis van de song La Bamba gaat veel verder terug. La Bamba is als traditional ontstaan, toen Afrikaanse slaven - werkend in Noord-Amerika - hun heimwee bezongen. De Mexicaanse gitarist Alvaro Hernández Ortiz, die zich El Jarocho noemde, was in 1938 de eerste die de traditional opnam. La Bamba heet oorspronkelijk El Jarabe Veracruzano, een bruiloftsdans uit de streek Veracruz in het zuiden van Mexico. De naam van de dans waarnaar in het lied wordt verwezen (en die geen directe Engelse vertaling heeft) is vermoedelijk verbonden met het Spaanse werkwoord bambolear, wat zwaaien, schudden of wiebelen betekent.
Een jonge Ritchie Valens, die muzikaal werd opgevoed, pikte de song op in zijn familie. Zijn echte naam was Richard Steven Valenzuela en hij had Mexicaanse roots. Onder productionele leiding van zijn ontdekker Bob Keane, president van Del-Fi Records, werd in 1958 een rockversie van La Bamba opgenomen. Valens werd muzikaal ondersteund door sessiemuzikanten als Ernie Freeman en Carol Kaye. Kaye werd een van de meest productieve basgitaristen in de rock- en popmuziek en werkte samen met o.a. Brian Wilson en Phil Spector. Ondanks zijn Mexicaanse roots sprak Ritchie Valens geen woord Spaans. Dat werd in zijn familie niet gesproken. Van zijn tante leerde hij fonetisch de juiste Spaanse uitspraak.
La Bamba verscheen in eerste instantie als B-kantje van de single Donna, dat uiteindelijk de grootste hit werd in de Amerikaanse hitlijst van Billboard en tot nummer 2 kwam. La Bamba zelf piekte maar tot nummer 22 in de VS, kort na de dood van de zanger. Donna was een liefdesverklaring van Valens aan zijn vriendin Donna Ludwig. Haar ouders hadden moeite met hun relatie.
Op 3 februari 1959, op wat bekend is geworden als 'The Day the Music Died', stierf Ritchie Valens bij een vliegtuigongeluk in Iowa. Dit ongeluk kostte ook het leven van jonge collega-muzikanten Buddy Holly en JP 'The Big Bopper' Richardson. Deze tragedie inspireerde Don McLean tot zijn beroemde song American Pie. Valens was een pionier van Chicano-rock en Latin-rock en inspireerde veel muzikanten van Mexicaanse afkomst, zoals Carlos Santana en Los Lobos.
Los Lobos verzorgde alle Ritchie Valens liedjes voor de biopic La Bamba. Dit was ook op persoonlijk verzoek van de familie. La Bamba werd de themasong van de film. De single werd zowel een Amerikaanse als Britse nummer 1-hit en het was de eerste volledig Spaanstalige nummer 1-hit in de Amerikaanse hitlijst van Billboard. Voor regisseur Taylor Hackford was La Bamba als filmregisseur zijn vierde opeenvolgende Amerikaanse nummer 1-hit na Up Where We Belong (An Officer And A Gentleman), Against All Odds (Take A Look At Me Now) (Against All Odds), Separate Lives en Say You Say Me (beide uit White Nights). De film werd een groot succes en was de eerste grote, mainstream Hollywood-film met een Spaans onderwerp. Hij werd in de Verenigde Staten uitgebracht in zowel een Spaanse als een Engelse versie. Lou Diamond Phillips speelde Ritchie, Marshall Crenshaw speelde Buddy Holly, Brian Setzer (van The Stray Cats) had een kleine rol als Eddie Cochran. De echte Connie Valenzuela, Ritchie’s moeder, is ook even in de film te zien. Ze stierf datzelfde jaar, in oktober, op 72-jarige leeftijd.
In ons land kwam de single op 8 augustus 1987 op nummer 22 de Nederlandse Top 40 binnen, tegelijkertijd met de nieuwste single van Michael Jackson, die op nummer 17 startte. Het was dan ook I Just Can’t Stop Loving You dat La Bamba van de eerste plaats afhield.
De film La Bamba zit sinds enkele jaren in de jaarlijkse selectie van het National Film Registry van de US Library of Congress. De song La Bamba werd dankzij de film het bekendste nummer van Valens. Ofschoon de song in het leven van Valens niet zijn grootste hit werd, was het wel een inspiratiesong voor vele muzikanten. Trini Lopez nam een coverversie op in 1963, die de top 10 van de maandlijsten van Muziek Express en Muziekparade haalde. Door zijn populaire coverversie werd de oorspronkelijke versie van Ritchie Valens ook weer in de hitlijst opgenomen. Twist And Shout van The TopNotes uit 1961, maar vooral bekend in de uitvoering van The Beatles, is duidelijk geïnspireerd door La Bamba. Ook bij Come A Little Bit Closer van Jay & The Americans uit 1965 is een duidelijke gelijkenis hoorbaar.
Los Lobos (Spaans voor de wolven) was nu echt doorgebroken. Hun verwantschap met de jonge Latin rocker Ritchie Valens was groot. De band kruiste vele muzikale genres en maakte in 1985 al indruk op het allerlaatste Lochem Popfestival. Dat was het jaar waarin ze voor het eerst in de Tipparade stonden met Will The Wolf Survive. In 1988 bracht de band een album uit met traditionele Mexicaanse liedjes, genaamd La Pistola y el Corazón. Vijf jaar eerder al hadden ze van de Mexicaanse traditional Anselma een eigentijdse chicanorock-versie opgenomen. De groep was ook een grote inspiratie voor Rowwen Hèze die Anselma tot Bestel Mar bewerkte.
Ritchie Valens werd in 2001 opgenomen in de Rock ’n Roll Hall Of Fame. La Bamba is zo’n hit die generaties overstijgt en nog altijd gespeeld wordt op bruiloften en partijen.
La Bamba stond vanaf 5 september 1987 drie weken op nummer 2 achter I Just Can't Stop Loving You van Michael Jackson.
