Met een onbekend Righteous Brothers liedje had de meidengroep Clout als eerste Zuid-Afrikaanse band een internationale hit met Substitute, dat bijna een Nederlandse nummer 1-hit werd.
Nummer 2-hits zijn er in alle soorten en maten. Sommige zijn inmiddels bijna vergeten, andere hebben een allertijdenstatus weten te verwerven, ondanks dat ze niet de felbegeerde nummer 1-positie in de Nederlandse Top 40 wisten te behalen.
Zuid-Afrika is voor de Westerse popwereld lang het land van de apartheid geweest. Protestsongs werden grote hits, waarvan sommige op nummer 1 terechtkwamen, zoals Our Own Song (UB40) en Gimme Hope Jo’Anna (Eddy Grant). De allereerste Zuid-Afrikaanse act die de Nederlandse Top 40 betrad was Miriam Makeba. In haar songs bezong ze vaak de ellende die werd veroorzaakt door het apartheidsregime. Tussen 1960 en 1990 leefde ze in ballingschap in onder meer de Verenigde Staten en Guinee. Haar enige Top 40-hit uit 1967 Pata Pata (gezongen in het Xhosa) is uitgegroeid tot een classic en miste net de top 10. Nederlandse nummer 1-hits afkomstig uit Zuid-Afrika zijn We Are Growing - Shaka Zulu (van Margaret Singana) en Jerusalema (Master KG ft. Nomcebo). De allereerste en nog altijd enige Zuid-Afrikaanse rockband die de Nederlandse Top 40 met meerdere hits wist te bereiken was de meidengroep Clout. Deze week precies 45 jaar geleden piekte ze naar nummer 2 met Substitute.
In 1975 brachten Bill Medley & Bobby Hatfield als Righteous Brothers (geen echte broers) voorlopig hun laatste album uit, getiteld Sons Of Mrs Righteous. Het album bevatte popsoul-getinte liedjes waarin hun vertrouwde stemmen goed tot hun recht kwamen. De eerste single van het album Never Say I Love hebben de zangers zelf geschreven. De tweede single Substitute was een compositie van de Amerikaanse songwriter Willie Harry Wilson. Hij had datzelfde jaar voor Tavares, die wel echt broers waren, de song I Hope She Chooses Me geschreven, voor hun album In The City. Beide singles flopten en ook het album wist de Billboard hitlijst niet te halen.
Cindy Alter werd geboren in Johannesburg in een muzikale familie. Als jonge tiener begon ze gitaar te spelen en haar eigen liedjes te schrijven. Ze sloot zich aan bij een lokale coverband met rock-gericht repertoire van Led Zeppelin en Grand Funk. Met deze band speelde ze allerlei voorprogramma’s voor verschillende acts in Zuid-Afrika. In 1977 deed ze auditie voor een all-girl band, die werd geleid door producer en platenbaas Graeme Beggs. Hij had de meidengroep Clout samengesteld met Cindy Alter als leadzangeres.
In november 1977 werd Substitute opgenomen. Beggs veranderde de openingsregel ‘Girl, you've been waiting much too long now’ in ‘Sam, you've been waiting much too long now.’ In november 1977 verscheen Substitute van Clout op single, de muziek werd ingespeeld door leden van de Zuid-Afrikaanse progrockband Circus. Het werd een nummer 1-hit in januari 1978 in hun eigen land. Substitute werd in de eerste week van april gekozen tot Paradeplaat bij de TROS op Hilversum 3 en werd meteen in de Tipparade opgenomen. De meiden waren dezelfde week op zaterdag voor het eerst in TopPop te zien. Op 15 april kwam Substitute op nummer 29 de Top 40 binnen en daarmee was Nederland het eerste land, buiten Zuid-Afrika, waar de single een hit werd. Binnen 4 weken steeg Substitute naar nummer 2. Met Rivers Of Babylon/Brown Girl In The Ring van Boney M. hadden de Zuid-Afrikaanse meiden een enorme nummer 1-hit boven zich die ze niet konden passeren.
Clout had inmiddels ook een album uitgebracht dat Substitute heette, maar dat werd geen verkoopsucces. De single zelf werd nu opgepikt in meerdere Europese landen. In de eerste week van juli bereikte Substitute de Britse Top 40 en binnen zes weken was het ook hier een nummer 2-hit. Ditmaal kwam de concurrentie van een andere enorme hit: de Grease-knaller You're The One That I Want van John Travolta & Olivia Newton-John. Vanwege sancties tegen Zuid-Afrikaanse artiesten en artiesten door UK's Equity destijds, gebruikte de BBC voor Top of The Pops de uitvoering uit ons eigen TopPop.
Ook Amerika bleef niet achter. In september kwam Substitute de Top 100 van Billboard binnen, maar kwam niet verder dan 67. In België en Duitsland kwamen de meiden wel op nummer 1. In november werden ze in Duitsland van de top verstoten door een andere meidengroep, Luv’. Inmiddels had disco-diva Gloria Gaynor ook een versie opgenomen voor haar album Love Tracks uit november 1978, wat in eerste instantie de eerste single zou worden, met I Will Survive als B-kant. Haar label zwichtte uiteindelijk voor de druk op I Will Survive als definitieve single en dit werd een wereldhit, waaronder nummer 1 in de USA en UK (bij ons #4), met Substitute als B-kant.
Aangezien hun doorbraakhit eigenlijk was ingespeeld door de band Circus voegde Clout voor hun internationale optredens enkele muzikanten van deze band toe. Van hun debuutalbum kwam de volgende single You’ve Got All Of Me in november tot #23. Deze werd geschreven door de Brit Terry Dempsey, die dat jaar naar Zuid-Afrika verhuisde. Met Save Me (een cover van Clodagh Rodgers) haalde Clout opnieuw de Nederlandse top 10, maar werd buiten Europa nauwelijks een hit. Hun laatste hitsingle Under Fire (#36) uit november ’79 was een co-compositie van de Schotse songwriter B.A. Robertson, die in dat jaar in Engeland zelf een grote hit had met Bang Bang en vervolgens ook voor Cliff Richard en Mike And The Mechanics componeerde.
Clout toerde in hun vierjarig bestaan door Europa en deelde podia met o.a. Gloria Gaynor en The Village People, maar ook met The Police en Blondie. Cindy Alter bleef songs schrijven waarvan er enkele werden opgenomen door Clout, maar haar pogingen om meer bij te dragen vond geen gehoor. Deze worstelingen en de strijd van de band om royalties eisten hun tol: Clout ging in 1981 uit elkaar. Cindy Alter bleef optreden. Ze maakte met haar akoestische band furore in songwriterkringen in Los Angeles en in Nashville. Ze heeft 15 jaar lang gewoond en gewerkt in de muziekscene in Los Angeles en keerde terug naar Zuid-Afrika nadat ze van leukemie was hersteld.
Clout was een inspiratie voor de Nederlandse producer Martin Duiser. Hij richtte in hun stijl een meidengroep op: Girlie. Met Andy (For Love It Takes Two) hadden ze in oktober 1978 hun enige hit (#14). Een Substitute voor Sam?
Substitute stond vanaf 13 mei 1978 twee weken op nummer 2 achter Rivers Of Babylon/Brown Girl In The Ring (van Boney M.).
