Met You Can Call Me Al scoorde Paul Simon een worldpop-hit op een verleidelijk Afro-Caribisch ritme, die in ons land bijna zijn eerste solo nummer 1-hit was geworden.
Nummer 2-hits zijn er in alle soorten en maten. Sommige zijn inmiddels bijna vergeten, andere hebben een allertijdenstatus weten te verwerven, ondanks dat ze niet de felbegeerde nummer 1-positie in de Nederlandse Top 40 wisten te behalen.
Vrijdag 19 mei brengt de Amerikaanse songwriter Paul Simon zijn eerste nieuwe album in vijf jaar tijd uit. Zijn vijftiende album Seven Psalms bestaat uit zeven volledig akoestische nummers die samen een doorlopende compositie vormen, met religie als belangrijk onderwerp. Muzikaal houdt Paul Simon het op zijn nieuwe album erg klein, stem en gitaar hebben de bovenhand. De oorsprong van de nummers ligt in de psalmen van Koning David. Op het introspectieve album krijgt Paul medewerking van het koor Voces8 en zijn levenspartner Edie Brickell. Bijna 37 jaar geleden verraste de veelzijdige singer-songwriter de wereld met zijn magnum opus Graceland, een gedurfd album dat de allergrootste en succesvolste plaat in zijn carrière werd. Van dit klassieke album werd de single You Can Call Me Al bijna zijn eerste Nederlandse solo nummer 1-hit.
Begin jaren tachtig zat Paul Simon in een persoonlijke crisis. Zijn huwelijk met Carrie Fisher was verbroken en zijn zesde album Heart Of Bones werd geen groot succes. In ons land haalde de single Allergies van dit album een kleine Top 40-notering. In 1984, een jaar na Heart Of Bones, stemde hij er in toe een plaat te produceren van een jonge Noorse singer-songwriter, Heidi Berg. Zij had als inspiratie voor haar plaat een bootleg-cassette met Zuid-Afrikaanse straatmuziek, genaamd mbaqanga. Deze muziek combineert traditionele Afrikaanse vocale stijlen en melodieën met instrumenten uit Europese en Amerikaanse populaire muziek. Simon raakte geïnteresseerd en vroeg zijn contacten bij zijn label, Warner, om de artiesten op de tape te identificeren. Een van de muzikale acts op deze cassette waren The Boyoyo Boys. Paul Simon overwoog de rechten van hun song Gumboots te kopen, zijn favoriete nummer op de tape, en het te gebruiken om zijn eigen nummer te schrijven, zoals hij had gedaan met het nummer El Condor Pasa voor Simon & Garfunkel. De Zuid-Afrikaanse platenproducent Hilton Rosenthal van Warner adviseerde hem een plaat met Zuid-Afrikaanse muziek op te nemen. Hij kende muzikanten in Johannesburg en bracht ze bij elkaar in de Ovation-studio voor opnamesessies. Kort na de opnames van de charity-song We Are The World van USA For Africa vlogen Paul en zijn vertrouwde producer en geluidstechnicus Roy Halee (Simon & Garfunkel) in het geheim naar Johannesburg. We Are The World-producers Quincy Jones en Harry Belafonte moedigden hem aan om te gaan. Zangeres Heidi Berg kon zich hierin niet vinden en hun werkrelatie verslechterde.
Paul Simon begon in Zuid-Afrika samen te werken met lokale muzikanten en te experimenteren met hun sound. De gitarist van de lokale groep Stimelade bedacht een riff tijdens de jamsessies, wat de basis werd voor You Can Call Me Al. In totaal hebben ze in februari 1985 ongeveer twee weken besteed aan het opnemen van de basisritmetracks in de Ovation-studio in Johannesburg. De tapes werden vervolgens gemonteerd in de Hit Factory studio in New York door producer Roy Halee, wat een enorme klus was in het tijdperk van analoge opnames. De spanning als gevolg van de apartheid was volgens Paul voelbaar. De muzikanten werden ongerust als de opnames tot diep in de avond doorgingen, aangezien het hen na de avondklok verboden was om zich op straat te begeven.
Paul Simon had inmiddels genoeg materiaal en tijdens het luisteren van de sessies schreef hij teksten, wat alvast resulteerde in twee songs You Can Call Me Al en Under African Skies. Vervolgens betrok hij gastmuzikanten erbij, zoals zijn jeugdhelden Everly Brothers en countryzangeres Linda Ronstadt, maar ook de zydecoband (Good) Rockin' Dopsie & The Twisters en Los Lobos. Homeless, één van de bekendste songs van Graceland, werd in oktober ’85 met Lady Smith Black Mambazo in de Abbey Road studio opgenomen. De albumtrack lanceerde de internationale carrière van de Zuid-Afrikaanse groep en introduceerde Zoeloe-muziek bij een westers publiek. Joseph Shabalala was de leadzanger en oprichter van de groep, het lied kwam uit zijn koker. Paul Simon schreef de Engelse tekst. Hoewel het lied wordt gezien als protestsong is de melodie die Shabalala gebruikte een traditionele Zoeloe-huwelijksmelodie en de uitdrukking ‘we are homeless’ zou lijken op de woorden waarmee een Zoeloe een huwelijksaanzoek doet.
You Can Call Me Al werd de eerste single van het album Graceland. De titel van het album is een metaforische verwijzing naar de uitdrukking ‘driving through Wasteland’, die hij veranderde in ‘going to Graceland’, het landhuis van Elvis in Memphis. You Can Call Me Al verhaalt over een identiteitscrisis en was geïnspireerd door een feest dat Paul Simon had bijgewoond met zijn toenmalige vrouw, Peggy Harper, waar de gastheer hen ten onrechte aansprak als Al en Betty. Platenmaatschappij Warner zag hier meteen een hit in, mede dankzij de geestige promovideo waarin komiek Chevy Chase de leadzang lipsynchroniseert. De Zuid-Afrikaanse muzikanten waren gitarist Chikapa 'Ray' Phiri, die de riff bedacht, bassist Bakithi Kumalo (de kenmerkende bassolo die ‘achterstevoren’ werd opgenomen) en drummer Isaac Mtshali. In de documentaire Under African Skies legt Paul Simon uit “dat You Can Call Me Al het verhaal van iemand zoals hij, die zonder idee naar Afrika gaat en uiteindelijk een buitengewone spirituele ervaring opdoet”. De pennywhistle-solo werd gespeeld door Jy Morr (Morris) Goldberg, een witte Zuid-Afrikaan die in New York woonde.
Op 10 mei 1986, een paar maanden voordat Graceland uitkwam, waren de Zuid-Afrikaanse gitarist Ray Phiri, bassist Bakithi Kumalo en drummer Isaac Mtshali in Amerika voor een optreden in Saturday Night Live met Paul Simon, waar hij You Can Call Me Al voor het eerst vertolkte. De muzikanten vergezelden hem later op zijn wereldwijde tournee voor Graceland.
Graceland werd in september 1986 in eerste instantie met weinig promotie uitgebracht. De eerste recensies waren behoorlijk positief en spraken van een boeiende gedurfde plaat. Graceland biedt een eclectische mix van muziekstijlen, waaronder pop, a capella, rock en mbaqanga. Het album (vooral de opkomende CD) draaide overuren in menig huiskamer.
You Can Call Me Al kwam in ons land op 13 september de Tipparade binnen (tegelijk met de binnenkomst van Graceland in de albumlijst) en drie weken later startte de single bescheiden op nummer 38 in de Top 40. Na een rustige klim piekte de single in de zevende week naar de tweede plaats en bleef drie weken achter Don’t Leave Me This Way van Communards & Sarah Jane Morris staan. Het album stond binnen 6 weken bovenaan en bleef 22 weken lang de hitlijst aanvoeren, wat destijds een record was. Van het album kwam verder alleen The Boy In The Bubble nog in de Top 40 (#23).
In Amerika kwam You Can Call Me Al in eerste instantie in oktober niet verder dan nummer 44, maar door het enorme verkoopsucces van Graceland beleefde de single een nieuwe start, kwam tot nummer 23 en stond tot juli 1987 in de Top 100 van Billboard. In de Britse Top 40 werd de vierde plaats gehaald.
Na het succes van Graceland kreeg Paul Simon te maken met beschuldigingen van organisaties als Artists United Against Apartheid en muzikanten die zich inzetten voor Anti-Apartheid als Billy Bragg, Paul Weller en Jerry Dammers. Ze vonden dat hij de culturele boycot tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika had doorbroken en noemden hem naïef. Het anti-apartheidscomité van de Verenigde Naties steunde Graceland, omdat het zwarte Zuid-Afrikaanse muzikanten presenteerde en geen steun bood aan de Zuid-Afrikaanse regering, maar het ANC vonden het een schending van de boycot.
Begon het project Graceland nog met een cassettebandje, het concept van Paul Simon’s nieuwste album Seven Psalms kwam in een droom tot hem. Was het bij Graceland de zanggroep Lady Smith Black Mambazo, op zijn jongste plaat is dat het Brits vocale ensemble Voces8. Of Seven Psalms net zo’n klassieker wordt als Graceland is nog afwachten, maar we hebben wel te maken met één van de grootste singer-songwriters uit de muziekgeschiedenis, Paul Simon.
You Can Call Me Al stond vanaf 15 november 1986 drie weken op nummer 2 achter Don't Leave Me This Way (Communards with Sarah Jane Morris)
