Geschiedenis

De Top 40 is de langstlopende hitlijst van Nederland en werd op 2 januari 1965 voor het eerst uitgezonden. Door de jaren heen heeft de lijst bewezen een consequent overzicht te geven van de populairste hits van ons land.

1965
Naar voorbeeld van de Amerikaanse radiostations wil Veronica-dj Joost den Draaijer (alias Willem van Kooten) een hitlijst lanceren om zo nog meer luisteraars te trekken. Met de uitgave van een gedrukt exemplaar van de lijst kan de luisteraar de hitparade volgen en tegelijkertijd kan Radio Veronica zich via dit blaadje profileren. Op 2 januari wordt de eerste lijst uitgezonden onder de naam 'Nederlandse Hitparade'. De Beatles staan op nummer 1 met I Feel Fine. De week erna verschijnt het eerste gedrukte exemplaar.

1967
De Tipparade, een lijst met kanshebbers op de Top 40, wordt voor het eerst door Radio Veronica uitgezonden. De lijst verschijnt tot 1969 zeer onregelmatig in het gedrukt exemplaar totdat de Alarmschijf geïntroduceerd wordt.

1969
Joost den Draaijer heeft Veronica ingeruild voor de 'publieke omroep' en start op Hilversum 3 een concurrerende hitlijst, later de Daverende Dertig genoemd. Jan van Veen presenteert enige maanden de Top 40 bij Veronica waarna Lex Harding zijn taak overneemt.

1974
Omdat de politiek heeft besloten dat de zeezenders illegaal zijn en dus moeten verdwijnen, zal Radio Veronica op 31 augustus stoppen met haar uitzendingen. Hierdoor dreigt de Top 40 verloren te gaan. Buma/Stemra besluit een eigen hitlijst (Nationale Hitparade) in het leven te roepen, maar al snel wordt duidelijk dat de Top 40 toch zal voortbestaan omdat Veronicamedewerkers de Stichting Nederlandse Top 40 hebben opgericht. De TROS besluit vanaf oktober de radio-uitzendingen van de Top 40 op Hilversum 3 over te nemen met als dj Ferry Maat. Een harde concurrentiestrijd barst los tussen beide lijsten waarbij termen als "officieel" en "zeer betrouwbaar" regelmatig te horen zijn.

1976
Veronica heeft een omroeplicentie toegewezen gekregen en mag nu enkele uren op de nationale popzender Hilversum 3 uit gaan zenden. Dj Lex Harding gaat wederom de Top 40 presenteren waar de TROS start met de Europarade. 

1977
Het 12½-jarig jubileum van de Top 40 wordt gevierd met een gouden gedrukt exemplaar en een dubbel-lp met de grootste hits.

1978
Voor het eerst wordt er een Hitdossier uitgegeven: een boek met een alfabetische rangschikking van de platen die sinds 1965 de Top 40, Tipparade en albumlijst hebben gehaald. Het boek wordt aangevuld met artikelen over de geschiedenis van de hitlijst; deze bijdragen blijven in volgende edities van het boek achterwege. Op tv besteedt het muziekprogramma Countdown wekelijks aandacht aan de Top 40.

1979
Conflict met Dennie Christian: zijn single moet in de Tipparade opgenomen worden. De plaat flopt.

1981
Shine Up van Doris D And The Pins wordt de 250e single die de nummer 1-positie haalt.

1982
Mike Anthony's Why Can't We Live Together wordt na 2 weken uit de Top 40 gehaald omdat hij plagiaat heeft gepleegd: hij heeft zonder toestemming de originele versie op zijn single meegemixt. Direct na het vertrek keert Mike's nieuw ingespeelde versie terug in de lijst.

1983
Het logo van de lijst verandert van de typische jaren-zeventig-krulletters in de strakke jaren-tachtig-blokken.

1984
De 1000e Top 40 is een feit, met als lijstaanvoerder Hello van Lionel Richie.

1988
Vanaf september luidt de naam van de lijst kortweg Top 40 en krijgt het gedrukte exemplaar wekelijks een ander kleurtje. De CD Top 40 en Album Top 75 worden geïntegreerd tot een Album Top 100. De Top 40 krijgt sinds april een apart tv-programma dat wordt gepresenteerd door Jeroen van Inkel. Het programma bestaat tot 1992, dan gepresenteerd door Erik de Zwart.

1989
Lex Harding vertrekt naar het commerciële tv-station Veronique en geeft daarom de presentatie van de radio-uitzending over aan Erik de Zwart. Het 25-jarig jubileum wordt gevierd met de uitgave van de zeer goed verkopende set van 7 dubbel-cd's met daarop de grootste hits.

1992
O Fortuna wordt uit de handel genomen omdat de familieleden van componist Orf geen toestemming voor gebruik hebben gegeven en daardoor haalt de single in de uitvoering van Fortuna & Satenig nét niet nummer 1. Ook de uptempo versie van Apotheosis verdwijnt uit de lijst. 

1993
Buma/Stemra lanceert in samenwerking met de industrie en de publieke omroepen een groot offensief om een nieuwe hitlijst, de Mega Top 50, te promoten. Een nieuwe stichting, onder leiding van oud-Top 40-directeur Sieb Kroeske, is opgericht om de wekelijkse lijsten samen te stellen met inspraak van zowel handel, industrie als de omroepen. De oude Nationale Hitparade verdwijnt. Heel Radio 3 steunt de nieuwe hitlijst, maar Stichting Nederlandse Top 40 dwingt Veronica om zijn contract uit te dienen en dus moet de Top 40 tot eind 1993 op Radio 3 uitgezonden worden, met als presentator Gijs Staverman. Omdat de grootste platenmaatschappijen en de detailhandel achter de Mega Top 50 staan, komt de publicatie, financiering en verspreiding van het Top 40-exemplaar onder grote druk te staan. Eind 1993 wordt echter de Rabobank als sponsor binnengehaald die de verspreiding van de (vanaf dan blauwgekleurde) lijst onder de naam Rabo Top 40 gaat verzorgen.

1994
De Top 40 wordt dan alleen nog maar uitgezonden door de commerciële radiostations Radio 538 (Erik de Zwart) en Happy RTL (Bart van Leeuwen)  terwijl RTL 5 (Tim Immers) de televisie-uitzending voor zijn rekening neemt.

1995
Bart Ettekoven presenteert tot begin 1998 de tv-uitzending van de Top 40 op SBS 6 en wordt opgevolgd door Jeroen Nieuwenhuize.

 
1997
When I Die van No Mercy is de 500e nummer 1-hit in de geschiedenis van de Top 40.

1999
Het telefonisch onderzoek bij platenzaken om zo de lijst samen te stellen verdwijnt en wordt vervangen door het verwerken van de scangegevens (van de barcodes). Een grote wijziging in de samenstelling van de Top 40 is dat vanaf 1 juli de airplay van een beperkt aantal radiostations wordt meegewogen. Stichting Nederlandse Top 40 en Stichting Mega Top 100 gaan samenwerken in Mega Charts BV. Verschillende lijsten fuseren en er wordt een gemeenschappelijk gedrukt exemplaar 'Charts' uitgegeven.

2001
Er is een nieuwe sponsor voor de Top 40-lijst: na de Rabo Top 40 zal de komende 2 jaar de hitlijst officieel de Wanadoo Top 40 gaan heten. De lijst is sinds maart ook te vinden op de nieuwe website, wannadootop40.nl. 

2003
Er wordt aan het eind van 2002 besloten om de publicatie van het gedrukte exemplaar 'Charts' te beperken en vanaf voorjaar 2003 te stoppen. De lijst is dan alleen nog via internet en e-mail beschikbaar. Later dit jaar besluit de Stichting Nederlandse Top 40 om uit Mega Charts BV te stappen. Deze organisatie zorgt echter wel nog steeds voor het samenstellen van de lijst. Op 25 oktober gaat de 2000e Top 40 de lucht in. De presentatie van de radio-uitzending wordt overgenomen door Wessel van Diepen.

2005
De Top 40 bestaat 40 jaar. Met verschillende activiteiten wordt aandacht aan dit jubileum besteed. Zo wordt in de Muziekwijk in Almere het Top 40-plein onthuld. Uit een onderzoek van Intomart blijkt dat de Top 40 volgens het publiek de meest betrouwbare en populairste hitlijst is. In september komt het gedrukte exemplaar van de Top 40 terug als onderdeel van 'Freecharts' van Free Record Shop. Eind november zendt Radio 10 Gold de Top 4000 uit, mede geholpen door oud-Top 40-presentatoren. Vanwege het grote succes van internetdownloads in de buitenlandse platenverkoop neemt de druk toe om deze ook in de Top 40 mee te nemen. Volgens een statement van GfK Benelux Marketing Services, die de Top 40 (en Mega Top 50) samenstelt, zal dit vanaf 1 mei gaan gebeuren. Vreemd genoeg suggereerden persmededelingen uit 2004 dat downloads al vanaf dat moment meegenomen werden.

2006
Op 1 november volgt Erik de Zwart Lex Harding op als voorzitter van de Stichting Nederlandse Top 40.

2007
Het bedrijf SoundAware gaat de airplaygegevens leveren.

2008
De samenwerking met het Free Record Shop-blad 'FreeCharts' loopt in juni ten einde. Eind augustus start de Music Store met het verspreiden van een nieuw gedrukt exemplaar op A4-formaat met daarin de Top 40 en Tipparade. Vanaf 1 november telt de Top 40 ook het CMO (Continu Muziekonderzoek) bij de samenstelling mee. Wekelijks wordt een represenatief panel door onderzoeksbureau DVJ Insights gevraagd naar hun mening over populaire tracks.

2009
Eindelijk wordt na jaren van aankondigingen www.top40.nl gelanceerd waar naast popnieuws, een shop en een forum ook de ingescande Top 40- en Tipparadelijsten vanaf 1965 gedownload kunnen worden.

2010
Ter gelegenheid van 45 jaar Top 40 start er een gelijknamige tentoonstelling in Museum RockArt in Hoek van Holland. De expositie wordt feestelijk geopend door Erik de Zwart. Vanwege het failissement van de Music Store stopt de distributie van het gedrukt exemplaar.

2011
Media Markt wordt de nieuwe naamsponsor van de Top 40 en gaat wekelijks het gedrukt exemplaar verspreiden. Adele scoort de 700e nummer 1-hit met Rolling In The Deep.

2012
De nieuwe Top 40-website wordt gelanceerd, tegelijk met het verschijnen van Top 40-Hitdossier 1965-2012, de 11e editie.

2014
De Stichting Nederlandse Top 40 neemt bij de samenstelling van de wekelijkse Top 40 niet langer de downloadgegevens van tracks mee. De reden is dat verkopen via downloadplatforms makkelijk te manipuleren zijn door platenmaatschappijen en artiesten. De Top 40 wordt vanaf nu samengesteld op basis van airplay van grote landelijke radiostations, consumentenonderzoek en streaminggegevens. Happy van Pharrell Williams is niet alleen de grootste Top 40-hit ooit, maar ook de langstgenoteerde. Dotan krijgt de Top 40 Award omdat hij in 2014 de best scorende Nederlandse artiest was.

2015
Het 50-jarig jubileum van de Top 40 wordt groots gevierd met de presentatie van het boek 50 jaar Top 40 en speciale postzegels. In Museum RockArt is een expositie ingericht. Top 40 Radio wordt gelanceerd in samenwerking met Radio 538. Bij de samenstelling van de Top 40 worden nu ook de trends in social media meegenomen.
Het Top 40 Hitdossier verschijnt voor de twaalfde keer. In de jubileum-editie staan alle hits uit 50 jaar Top 40 en het boek verschijnt voor het eerst in gebonden vorm.
Parijs van Kenny B is de 750e nummer 1-hit in de lijst. Kensington wordt onderscheiden met een Top 40 Award als meest succesvolle Nederlandse act van het jaar. 
 
2016
Op 28 mei wordt Rihanna de meest succesvolle artiest die ooit in de Media Markt Top 40 geeft gestaan. Daarmee neemt ze het record over van Madonna die de titel sinds 14 juni 2008 droeg.
Op 11 juli start de Stichting Nederlandse Top 40 met de publicatie van de Global Top 40 - een overzicht van de grootste hits ter wereld. 
Jeroen Nieuwenhuize is tien jaar lang de vaste presentator van de Top 40 op Radio 538. Hij presenteerde eerder in 2016 zijn 2500e uitzending.
Afrojack en Fais krijgen een Top 40 Award als best scorende Nederlandse act. Fais krijgt ook een Top 40 Award als meest succesvolle Nederlandse debutant.
 
2017
Ed Sheeran weet met Shape Of You 15 weken op nummer 1 te staan en zet daarmee een record neer. Later wordt dat record geëvenaard door Luis Fonsi en Daddy Yankee als Despacito dé zomerhit van het jaar wordt.
Op 1 juni verschijnt de 13e editie van het Top 40 Hitdossier-boek.
Op 3 oktober wordt het compleet vernieuwde top40.nl gelanceerd. Tegelijkertijd start ook de publicatie van de Airplay Top 40 en de Streaming Top 40. 
 
2018
Op 22 juni neemt Jeroen Nieuwenhuize, na ruim 12 jaar, afscheid als presentator van de Top 40 bij Radio 538. Ivo van Breukelen presenteert de lijst vanaf 29 juni. 
Op 20 juli overtreft David Guetta de eerdere prestaties van Marco Borsato waarmee hij de meest succesvolle man in de Top 40-geschiedenis wordt. 
Op 11 augustus zetten Calvin Harris en Dua Lipa een record op hun naam als One Kiss de Top 40 voor de 16e week weet aan te voeren. 
Op 28 december is de Top 40, na een samenwerking van 25 jaar, voor het laatst te horen bij Radio 538.
 
2019
Vanaf 4 januari 2019 is Domien Verschuuren de nieuwe presentator van de Top 40. De hitlijst is vanaf dat moment iedere vrijdagmiddag te beluisteren bij Qmusic. Op zaterdagmiddag wordt de lijst tussen 15.00 en 18.00 uur ook uitgezonden met Joep Roelofsen en later Stephan Bouwman. In opdracht van AVROTROS start de Stichting Nederlandse Top 40 met de samenstelling van de Sterren NL Top 25.

2020
De Stichting Nederlandse Top 40 introduceert, samen met Qmusic, de Worldwide Club 20 - met daarin een overzicht van de populairste clubtracks van het moment. 

2021
Op 5 juni wordt David Guetta de meest succesvolle artiest die ooit in de Top 40 heeft gestaan. De Franse dj en producer neemt het record over van Rihanna die de titel vijf jaar eerder kreeg.
De Top 40 wordt in september onderscheiden met de Ere-Zilveren Reiss Microfoon. De jury meent dat deze hitlijst een onuitwisbare indruk heeft gemaakt op de radio in Nederland: "De Top 40 is een overlever, weet mee te gaan met zijn tijd. Dat geldt zeker voor de dataverzameling die de grondslag is van de lijst. Zo’n radio instituut, 56 jaar lang, van Nationale zaterdagmiddag gebeurtenis op Radio Veronica tot Nationale vrijdagmiddaggebeurtenis op Qmusic, verdient, volgens een unanieme jury, de Ere Zilveren Reissmicrofoon."

2022
As It Was van Harry Styles staat 18 weken op nummer 1 en neemt daarmee het record van Calvin Harris en Dua Lipa over die in 2018 tot 16 weken wisten te komen.

2023
Op 13 januari wordt de 3000e Top 40 uitgezonden. 
Op 3 februari worden de Top 40 Awards voor de vijfde keer uitgereikt, nu met een grote awardshow in Ahoy Rotterdam.
Erik de Zwart en Willem van Kooten krijgen in Beeld En Geluid een plaatsje op de Wall Of Fame voor hun activiteiten rond de Top 40. 

2024
Op 4 februari overlijdt Jan van Veen. Hij presenteerde tussen 1968 en 1970 totaal 65 keer de Top 40. Als "Mr. Candlelight" maakte hij sinds 1967 furore met zijn programma waarin hij gedichten van luisteraars voordroeg.